Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Μια μικρή ιστορία μες απ’ το σχολείο.


Θυμάστε τον εαυτό σας να πάει σχολείο; 

Σας πληροφορώ ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε. Με το ίδιο πάθος τα πιτσιρίκια περιμένουν να χτυπήσει για διάλειμμα. Την πρώτη φορά λοιπόν που ένιωσα οτι είμαι η καθηγήτρια της υπόθεσης είναι οταν προσγειώθηκε μια σαΐτα δίπλα μου. Ήθελα τόσο πολύ να γελάσω εκείνη τη στιγμή! Γέλασα συγκρατημένα και απλά την ακούμπησα στην έδρα. Εντάξει το πέρασα το πρώτο τέστ...όλα καλά. Είναι εντυπωσιακό και παράλληλα συγκινητικό το πόσο μεγάλη ανάγκη έχουν οι μαθητές να νιώθουν οτι τους ακούς και τους καταλαβαίνεις. Η σχολική κοινότητα είναι πολύ δυνατή για όλους τους συμμετέχοντες. Τα όρια δοκιμάζονται συνέχεια με κάθε τρόπο και τα εργαλεία διαπραγμάτευσης είναι πολύ συγκεκριμένα. Σημαντικό κομμάτι είναι οι σχέσεις που θα χτίσεις τόσο με τους μαθητές όσο και με τους συναδέλφους. Τα εργασιακά δικαιώματα που ακόμα υπάρχουν σε αυτήν την συνθήκη σου δίνουν την δυνατότητα να κάνεις πολιτικές συζητήσεις και να παράξεις συγκρούσεις. Αυτό είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο στον ιδιωτικό τομέα. Αυτές οι συζητήσεις που θα κάνεις έχουν νόημα μπας και καταφέρεις να χτίσεις μια συλλογική δράση, μια συλλογική απάντηση στην επίθεση που δεχόμαστε αυτή την στιγμή.   

Τόσα χρόνια στα ΙΕΚ δούλευα κατα κύριο λόγο με μαθητές που είχαν ήδη βιώσει το προβληματικό εκπαιδευτικό σύστημα με ότι και να σημαίνει αυτό. Ένα χαρακτηριστικό είναι οτι η αξιολόγηση αφορά το επίπεδο πειθάρχησης του μαθητή. Ενα δεύτερο χαρακτηριστικό είναι πώς το εκπαιδευτικό σύστημα αναπαράγει όλων των ειδών τους διαχωρισμούς που ξέρουμε. Τόσο η πειθάρχηση όσο και οι διαχωρισμοί έχουν ενταθεί και θα ενταθούν ακόμα παραπάνω με τα μέτρα που έχουν περάσει τα τελευταία χρόνια . Οταν κάποια αλλαγή εφαρμόζεται στα σχολεία τότε έχει την κοινωνική νομιμοποίηση να περάσει και σε άλλους τομείς της ζωής μας, εργασιακής και μη.   

Πέρσι την άνοιξη λοιπόν με το που κλείσαν τα σχολεία περάσαμε στην εξ’αποστάσεως εκπαίδευση. Την περσινή χρονιά η εξ’αποστάσεως εκπαίδευση ήταν προαιρετική τόσο για τους μαθητές όσο και για τους εκπαιδευτικούς. Υποχρεωτική έγινε από φέτος τον Σεπτέμβρη. Όσοι παρόλα αυτά φέτος δεν θα έκαναν εξ’αποστασεως εκπαίδευση ήταν υποχρεωμένοι να βρίσκονται στο σχολείο για να κάνουν άλλες δουλειές. Εξ’αποστάσεως εκπαίδευση ,με βάση τις οδηγίες, θα γίνεται οχι μόνο γιατί τα σχολεία είναι κλειστά λόγω κόβιντ αλλά και για άλλους λόγους όπως καιρικές συνθήκες και καταλήψεις. Οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να συμμετέχουν στην εξ’αποστάσεως εκπαίδευση και ο έλεγχος γίνεται μέσω των απουσιών. Για φέτος όσοι είχαν τεχνικά προβλήματα ενημέρωναν το σχολείο για να μην μετρήσουν οι απουσίες. Βέβαια όπως καταλαβαίνουμε αυτό ισχύει μόνο για φέτος. Βαθμολογία τετραμήνων θα μπει κανονικά και αρα θα μετρήσει και τυπικά ως ισότιμη διαδικασία η εξ’αποστασεως εκπαίδευση με την δια ζώσης. Προβλέπεται επίσης να γίνεται παράλληλα δια ζώσης και εξ’αποστάσεως εκπαίδευση. Θα υπάρχει κάμερα που θα εστιάζει στον πίνακα και τον καθηγητή και οι μαθητές από το σπίτι τους θα μπορούν να παρακολουθούν την εκπαιδευτική διαδικασία. Σε κάποιες αλλαγές οι συνδικαλιστοί φορείς “προσέφεραν” κάποια εργαλεία τα οποία μπορούσες να χρησιμοποιήσεις είτε ατομικά είτε συλλογικά ως σύλλογος καθηγητών. Αυτά τα εργαλεία ήταν π.χ. άρνηση παράδοσης βαθμολογίας και απεργία τις ημέρες που είχε κατάληψη το σχολείο ετσι ώστε να μην κάνεις μάθημα εξ’αποστάσεως. Το κυρίαρχο συλλογικό όργανο στο σχολείο που μπορεί να πάρει αποφάσεις είναι ο σύλλογος καθηγητών. Δεν θα αναλωθώ άλλο στα θεσμικά. Πολλοί λίγα σχολεία μετρημένα στα δάχτυλα πήραν συλλογική απόφαση να μην παραδώσουν βαθμολογία. Ίσως και κάποια λίγα να μην κάνουν εξ’αποστάσεως εκπαίδευση. Η σχολική κοινότητα επι της ουσίας εφάρμοσε την εξ’αποστασεως εκπαίδευση στηριζόμενη στην δική της ατομική τεχνική υποδομή απο το σπίτι. Παράλληλα καταλαβαίνουμε οτι τα εργαλεία που πρόσφεραν οι συνδικαλιστοί φορείς είναι εργαλεία που γρήγορα θα παρθούν πίσω με τη νεα χρονιά. Σε όλο αυτό το κλίμα ήρθαν οδηγίες για αξιολόγηση σχολικής μονάδας και καθηγητών. Αυτό πρακτικά, εκτός των άλλων, σημαίνει οτι θα αξιολογηθεί ποιό σχολείο αλλά και ποιός καθηγητής κατάφερε να ανταπεξέλθει στην εξ’αποστασεως εκπαίδευση. Η συζήτηση μεταξύ των συναδέλφων για το αν θα κανεις εξ’αποστάσεως εκπαίδευση ή οχι ήταν μια συζήτηση που έγινε κυρίως περσι όταν δεν ήταν υποχρεωτική. Φέτος η συζήτηση κινούνταν στις δυσκολίες της εξ’αποστάσεως εκπαίδευσης. Ως αντίσταση λοιπόν στην εξ’αποστάσεως εκπαίδευση αυτό που είδα να κάνουμε είναι να αναπαράγουμαι για άλλη μια φορά πολιτικούς αυτοματισμούς τόσο θεσμικούς όσο και αντιθεσμικούς . Είτε κάναμε δηλαδή ατομικές αρνήσεις συμμετοχής στην εξ’αποστάσεως εκπαίδευση είτε πάρθηκαν λιγοστές εως καθόλου αποφάσεις μη συμμετοχής από συλλόγους καθηγητών. Η σχολική κοινότητα όμως είναι μια κοινότητα που περιλαμβάνει ουσιαστικά ένα μεγάλο κομμάτι της γειτονιάς. Συνυπάρχουν μαθητές, καθηγητές,οι γονείς των μαθητών και οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα του σχολείου. Βέβαια δεν καταφέραμε καν να μιλήσουμε οι καθηγητές μεταξύ μας, πόσο μάλλον όλοι οι υπόλοιποι. Συλλογική απάντηση δεν υπήρξε σε κανένα πλαίσιο. 

Πάμε τώρα στους μαθητές. Το 50% των μαθητών ,περίπου, παρακολουθούσε το μάθημα από το κινητό. Αυτό είτε γιατί δεν είχε υπολογιστή είτε γιατί οι υπόλοιποι εργαζόμενοι την οικογένειας κάναν τηλεεργασία. Αντιλαμβανόμαστε δηλαδή τις δυσκολίες που υπήρχαν τόσο στη σύνδεση όσο και στην παρακολούθηση των μαθημάτων. Δεν συζητάμε καν την περίπτωση των μαθητών από τις δομές ,τους μετανάστες. Παρόμιες δυσκολίες είχαμε και για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Τώρα που επιστρέψαμε βλέπεις στους μαθητές εμφανή χαρακτηριστικά εγκλεισμού όπως παραίτηση και οργή.  

Το πέρασμα από την δια ζώσης στην εξ΄αποστάσεως εκπαίδευση έγινε τόσο γρήγορα που τώρα σιγά σιγά που ξαναβρεθήκαμε στο σχολείο γίνονται συζητήσεις για τις επιπτώσεις που θα έχουμε μελλοντικά. Για παράδειγμα με το που γίνει κατάληψη τότε αυτόματα θα γίνεται εξ’αποστάσεως εκπαίδευση γιατί υπάρχει και το θεσμικό πλαίσιο και η εμπειρία και η τεχνική υποδομή. Θα επηρεάσει επίσης τις αποφάσεις των μαθητών για το αν θα κάνουν κατάληψη ή οχι. Επίσης σε απομακρυσμένες περιοχές θα προτιμήσει το υπουργείο να δώσει υπολογιστές και τα μαθήματα να τα κάνουν εξ’αποστάσεως. Οι αντιστάσεις θα είναι λίγες γιατί η συνθήκη της εξ’αποστάσεως ήρθε και βρήκε όλες τις αλλαγές που έχουν γίνει τα τελευταία πολλά χρόνια. Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί π.χ. έχουν αυξηθεί σε αριθμό και πηγαίνουν σε όλη την ελλάδα. Προφανώς θα προτιμήσουν να μην αλλάζουν πόλη και να πληρώνουν νοίκια κλπ. Φέτος θεσμοθετήθηκαν και οι 3μηνες συμβάσεις αναπληρωτών. Ακόμα ένας λόγος για να μην θέλεις να αλλάξεις πόλη για 3 μήνες. Με την ίδια λογική θα γίνονται ενοποιήσεις τμημάτων και σχολείων και δεν θα γνωρίζεις καν σε πόσους μαθητές κάνεις μάθημα και από ποιά περιοχή είναι. Με ποιό τρόπο βρίσκεσαι με συναδέλφους όταν υπάρχουν τόσες εναλλαγές;  

Η εντατικοποίηση της εργασίας και η υποτίμηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι αλλαγές που θα τις βιώσουμε στο μέλλον και που πάτησαν οχι μόνο στην εξ’αποστασεως διαδικασία αλλά και στην αναδιάρθωση που γίνεται εδω και χρόνια. Ψήφισαν φέτος οτι τα σχολεία θα περάσουν στους δήμους αφου ολοκληρωθεί η αξιολόγηση. Τα κονδύλια δηλαδή δεν θα είναι τα ίδια για κάθε σχολείο. Παράλληλα με αυτό δυσκολεύει το λύκειο και γίνεται μη προσβάσιμο για μαθητές που δεν εχουν την οικονομική άνεση ή τη γλώσσα ή τόσους άλλους λόγους να ανταπεξέλθουν. Ενισχύεται η τεχνική εκπαίδευση μέσω των ΕΠΑΛ, των ΙΕΚ, των ΕΠΑΣ και όλων αυτών των δομών τέτοιου τύπου που συνδέουν την μάθηση με την (τζάμπα κυρίως) εργασιακή  εμπειρία(πρακτική άσκηση). Τα τελευταία 10 χρόνια με την κρίση έχουμε ενα μεγάλο αριθμό μαθητών που καταφεύγουν στα ΙΕΚ γιατί δεν μπορούν να σπουδάσουν στην επαρχία και ψάχνουν ειδικότητες με τις οποίες έχουν πιθανότητα να βρουν δουλειά. Η συζήτηση δηλαδή δεν είναι αν η δια ζωσης εκπαίδευση είναι καλύτερη ποιοτικά από την εξ’αποστασεως, αυτό είναι εύκολο να απαντηθεί. Η συζήτηση είναι με ποιό τρόπο εντατικοποιείται η εργασία μας ως καθηγητές, αυξάνεται η πειθάρχηση και οι διαχωρισμοί για τους μαθητές και τί ρόλο έπαιξε και θα παίξει και η εξ’αποστάσεως εκπαίδευση σε αυτό, και φυσικά πώς απαντάμε συλλογικά.

Σχόλια