Για όσους και όσες εργαζόμαστε σε φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης η φετινή χρονιά είναι μια δύσκολη χρονιά. Μετά από μια σχολική σεζόν κατά την οποία ήμασταν 7 ολόκληρους μήνες εγκλωβισμένοι στην παγίδα της τηλεκπαίδευσης, φέτος έχουμε επιστρέψει στην (υποτιθέμενη) κανονικότητα της δια ζώσης διδασκαλίας. Στις παρακάτω γραμμές θα καταγράψω κάποιες πρώτες σκέψεις για το πως βιώνουμε αυτήν την “κανονικότητα”.
Η πρώτη διαπίστωση που έγινε από πολλούς συναδέλφους και συναδέλφισσες τον περασμένο Σεπτέμβρη και Οκτώβρη ήταν ότι η προηγούμενη χρονιά της τηλεκπαίδευσης ήταν ουσιαστικά μια χαμένη χρονιά για την πλειοψηφία των μαθητών και των μαθητριών μας. Όλοι οι συντελεστές της εκπαιδευτικής διαδικασίας (μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς) υποστήκαμε για μήνες τεράστια ταλαιπωρία και πίεση για να παραχθεί... μια τρύπα στο νερό! Τα συσσωρευμένα γνωστικά κενά και η απομάκρυνση από την εκπαιδευτική διαδικασία έχουν σαν αποτέλεσμα να μην μπορούμε να συνεννοηθούμε με τα περισσότερα παιδιά ούτε στα “βασικά”. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα έντονο είτε στα παιδιά που αντιμετωπίζουν κάποιο μαθησιακό πρόβλημα (και περιθωριοποιήθηκαν περισσότερο μέσω της τηλεκπαίδευσης), είτε στα παιδιά που η εφαρμογή της τηλεκπαίδευσης τα πέτυχε σε μια διαδικασία μετάβασης (από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο ή από το Γυμνάσιο στο Λύκειο). Όσοι και όσες μπαίνουν σε τάξη μπορούν να φανταστούν πόσο δύσκολο είναι να διδάξεις π.χ. Μαθηματικά Προσανατολισμού της Β’ Λυκείου σε μαθητές των οποίων η σκέψη έχει “κολλήσει” κάπου στη Γ’ Γυμνασίου!
Στις δυσκολίες που δημιούργησε η εφαρμογή της χιλιοτραγουδισμένης τηλεκπαίδευσης προστέθηκε φέτος και η ίδια η συνθήκη της πανδημίας. Οι περισσότεροι μαθητές και μαθήτριες μας φέτος έχουν νοσήσει (τουλάχιστον μια φορά) με κορωνοϊο. Πράγμα που σημαίνει διαρκείς απουσίες, που φτάνουν τις 10 με 12 μέρες, αποδιοργάνωση των τμημάτων και άρα αδυναμία να “προχωρήσει η ύλη” όπως απαιτεί το Υπουργείο Παιδείας (ή και η διεύθυνση του φροντιστηρίου). Η απάντηση πολλών φροντιστηρίων σε αυτή την κατάσταση είναι να επιβάλλουν σε συναδέλφους και συναδέλφισσες το λεγόμενο υβριδικό μάθημα. Μια καταπληκτική καινοτομία που βασικά ικανοποιεί τη νευρωτική ιδέα μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας που δεν διακόπτεται ποτέ και για κανένα λόγο. Κατά τ’άλλα ο εκπαιδευτικός πρέπει να αποκτήσει ικανότητες πολυλειτουργικού τιραμόλα και το αποτέλεσμα είναι να δυσχεραίνει η κατανόηση του μαθήματος τόσο για τα παιδιά που είναι παρόντα στην τάξη, όσο και για τα παιδιά που προσπαθούν να παρακολουθήσουν μέσω ενός laptop ή ενός κινητού τηλεφώνου! Στις περιπτώσεις που δεν εφαρμόζεται το “υβριδικό μάθημα” αναγκαζόμαστε πολλές φορές να επαναλαμβάνουμε μαθήματα προκειμένου να ενταχθούν ξανά στο τμήμα οι μαθητές και οι μαθήτριες που έχουν απουσιάσει - για να μην συζητήσουμε για τις αναπληρώσεις μαθημάτων που αναγκαζόμαστε να κάνουμε τα Σαββατοκύριακα αν νοσήσουμε εμείς...
Μέσα σε αυτή τη συνθήκη τόσο εμείς όσο και τα παιδιά είμαστε αντιμέτωποι με τη λυσσαλέα προσπάθεια του υπουργείου παιδείας να παριστάνει ότι “όλα συνεχίζονται κανονικά” προκειμένου να εφαρμόσει χωρίς εμπόδια την αναδιαρθρωτική πολιτική του. Στην διαχρονικά αγχώδη και εντατικοποιημένη καθημερινότητα των μαθητών και των μαθητριών της Γ’ Λυκείου (που θα δώσουν για δεύτερη χρονιά πανελλήνιες εξετάσεις έχοντας μπροστά τους την “λαιμητόμο” της ενιαίας βάσης εισαγωγής) έρχεται να προστεθεί και η εφαρμογή της τράπεζας θεμάτων στην Α’ και Β’ Λυκείου. Όσοι και όσες αντιμετωπίζουμε καθημερινά τη συνθήκη που περιγράφτηκε παραπάνω εύκολα διαπιστώνουμε ότι η πλειοψηφία των παιδιών στην Α’ και Β’ Λυκείου δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο επίπεδο δυσκολίας της τράπεζας θεμάτων. Μιλάμε για εφήβους που ουσιαστικά έχουν απομακρυνθεί από την εκπαιδευτική διαδικασία επί 1,5 χρόνο και ξαφνικά όλο το εκπαιδευτικό σύστημα τους ζητάει εκβιαστικά να αποκτήσουν κριτική ικανότητα, αναβαθμισμένες μαθηματικές δεξιότητες, κατανόηση εννοιών σε βάθος... Το αποτέλεσμα αυτού του εκβιασμού το βιώνουμε εδώ και κάποιους μήνες: οι μαθητές και οι μαθήτριές μας είναι διαρκώς “στα κάγκελα” από το άγχος, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό τους έχει απογοητευτεί και έχει παρατήσει οποιαδήποτε προσπάθεια! Στο φροντιστήριο που εργάζομαι είναι η πρώτη φορά που αρκετά παιδιά εγκαταλείπουν εντελώς τα μαθήματα είτε γιατί θέλουν να φύγουν από το Γενικό Λύκειο και να πάνε σε ΕΠΑΛ, είτε γιατί αποφασίζουν ήδη από τη Β’ Λυκείου ότι δεν μπορούν να δώσουν πανελλήνιες εξετάσεις. Η άλλη όψη της φετινής εφαρμογής της τράπεζας θεμάτων είναι ότι οι εκπαιδευτικοί στα φροντιστήρια αναγκαζόμαστε σε κάποια μαθήματα να “τρέχουμε” για να καλυφθεί η ύλη, βιώνοντας μια εντατικοποίηση που συνήθως καταπατά τα όρια της παιδαγωγικής αξιοπρέπειας.
Εύλογα τώρα θα αναρωτηθεί κάποιος που δεν έχει επαφή με το χώρο της εκπαίδευσης: το υπουργείο παιδείας (ή οι διευθύνσεις των φροντιστηρίων) δεν τα αντιλαμβάνονται όλα αυτά; Προφανώς και τα αντιλαμβάνονται. Αποκλείεται να μην πρόσεξε το υπουργείο ότι στην προηγούμενη εφαρμογή της τράπεζας θεμάτων στην Α’ Λυκείου το 2014 το ποσοστό των μετεξεταστέων για το Σεπτέμβρη εκτοξεύθηκε στο 25%. Ή ότι η περσινή εφαρμογή της ενιαίας βάσης εισαγωγής “έκοψε” την πρόσβαση στο πανεπιστήμιο σε περίπου 40000 μαθητές. Γνωρίζουν λοιπόν τι θα συμβεί και επιστρατεύουν την καταστολή: η πρόσφατη εγκύκλιος του υπουργείου στα σχολεία που απαιτεί να ολοκληρωθεί η διδακτέα ύλη “πάση θυσία” είναι αποκαλυπτική. Γνώμη μου είναι ότι βιώνουμε τα πρώτα βήματα μιας εκπαιδευτικής αναδιάρθρωσης που στοχεύει συνειδητά να ορθώσει νέους κοινωνικούς αποκλεισμούς τόσο στο πέρασμα από το Γυμνάσιο στο Λύκειο, όσο και στο πέρασμα από το Λύκειο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το γιατί υπάρχει αυτή η στόχευση είναι σίγουρα μια μεγάλη, αλλά απαραίτητη συζήτηση. Εντωμεταξύ βασική προϋπόθεση για να χτιστούν οι νέοι αποκλεισμοί είναι να αισθάνεσαι loser από τα δεκαέξι σου...
p.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου